باباجان حافظ تربتی، شاعر و نوازنده و خطاط ؛ متوفی 916 ش

باباجان حافظ تربتی، شاعر و نوازنده و خطاط سده ی نهم و دهم هجری قمری است. پدرش، حافظ عبدالعلی تربتی، هنرمندی از اهالی زاوه (تربت حیدریه) خراسان بود. سال دقیق تولد باباجان حافظ در منابع ذکر نشده است. حافظ عبدالعلی در زمان سلطان حسین میرزا بایقرا(حکومت873-911ق) از زاوه به هرات رفت و به دربار سلطان راه یافت. حافظ قاسم، برادر باباجان، خواننده مشهور آن دوران بود که در دوازده سالگی در محضر مالحسین کاشفی سبزواری، عالم و نویسنده نامدار شیعی، شاگردی کرده بود. سلطان یعقوب آق قویونلو، حافظ عبدالعلی و پسرانش را به دربار خود خواند و آن ها تا آخر عمر سلطان نزد او ماندند. بعد از مرگ یعقوب، حافظ قاسم به دربار شاه اسماعیل اول صفوی فراخوانده شد و پس از مرگ شاه اسماعیل به دربار شاه تهماسب راه یافت(روزنامه ایران، ،1398ص 28.) 

در هیچ یک از منابع قبل از زمان شاه تهماسب از باباجان اسمی نیامده است. نخستین بار، سام میرزا در تذکره تحفه سامی (تالیف939ش/ 968ق) از او نام برده است. بابا جان در دربار شاه تهماسب و در کنار خوشنویسان بزرگ و نامداری چون میرعلی هروی، سید احمد مشهدی و شاه محمود نیشابوری خوشنویسی می کرد. او شاگرد با واسطه ی سلطان علی مشهدی بود و از شیوه ی او پیروی می کرد. به گفته ی تذکره نویسان، باباجان نستعلیق را از رستم علی خراسانی، شاگرد مستقیم سلطان علی مشهدی آموخت. باباجان در دربار شاه تهماسب و نزد ابوالفتح بهرام میرزا، فرزند شاه اسماعیل اول، منزلتی والاداشت و به سبب ارادتش به بهرام میرزا، برخی از قطعات خود را «باباجان بهرام» رقم می کرد. برخی از تذکره نویسان، از جمله مصطفی عالی، باباجان را از شمار خوشنویسان کتابخانه ی بایسنقر(متوفی812 ش/ 837 ق) پنداشته اند اما در واقع میان مرگ باباجان و بایسنقر 107 سال فاصله است.(تاریخ درگذشت حافظ باباجان در تحفه سامی 311ه.ق برابر با 331خورشیدی و در تذکره خوشنویسان 950ه.ق برابر با922 خورشیدی ضبط شده است.)

باباجان در سال916خورشیدی برابر با 944ق در تبریز درگذشت. پیکرش را در گورستان «گجیل» به خاک سپردند. پدرش، حافظ عبدالعلی نیز در این گورستان دفن شده است. باباجان غیر از خوشنویسی در شاعری و نوازندگی نیز چیره دست بود. او در سرودن غزل و ساختن معما ذوقی خوش داشت. در نواختن عود چنان چیره دست بود که او را همتای عبدالقادر مراغی (متوفی813ش/ 838ق)، موسیقیدان بزرگ ایرانی دانسته اند. هنرهای دیگر باباجان کنده کاری (نقاری) و زرنشانی بر استخوان بود.(همان)

 وی در خط از شیوه سلطانعلی مشهدی پیروی میکرد و گویا مالک دیلمی (متوفی 940ش/969)استاد معروف نستعلیق از او تعلیم گرفته است (دانشنامه جهان اسلام )

«دو قطعه از آثار او در مُرَقَّع بهرام میرزا صفوی در کتابخانه اوقاف استانبول موجود است، یکی با رقم «کاتب ها حافظ باباجان « و دیگری» کتبه العبد باباجان بهرامی