دکتر محمود شهابی 1365_1282ش

ا«استاد محمود شهابی» فیلسوف و دانشمند بزرگ(ویکی فقه). استاد دانشگاه تهران و عضو شورای عالی فرهنگ(ویکی پدیا). وی در سال 1321 قمری ( 1282 هجری شمسی) در تربت حیدریه.(شبان، 1392) در خانواده ای اهل علم متولد شد(ویکی فقه).

 اجداد پدری و مادری او تا چند پشت از مردان روحانی و دانشمند بودند(دنیای اقتصاد، دیماه 1395). در پنج سالگی، بر حسب سنت خاندان های علمی، راه مکتب خانه را پیش گرفت و در مدت شش ماه پس از فراگیری الفبا و هجای کلمات، یک دوره کامل قرآن را فراگرفت(ویکی فقه).

 پس از فراگیری مقدمات در حوزه علمیه تربت به شهر مشهد رفت و در محضر آقا بزرگ حکیم و ادیب نیشابوری به تملذ پرداخت(شبان، 1392). شهابی در ادبیات شاگرد میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری، در فلسفه شاگرد آقا بزرگ شهیدی معروف به آقابزرگ حکیم و در فقه و اصول شاگرد آقا میرزا محمد آقازاده(فرزند آخوند ملامحمدکاظم خراسانی) و حاج آقا حسین قمی بود(ویکی پدیا).

 در سال 1305 شمسی به دریافت جایزه اجتهاد نایل شد و سپس به مدت سه سال برای تدریس فلسفه به اصفهان رفت (شبان، 1392). شهابی در اصفهان از محضر شیخ محمد گنابادی معروف به حکیم خراسانی و محمدحسن فشارکی استفاده کرد. همچنین در حوزه درسی که باالتر از «درس خارج» بود و به آن «کمپانی» میگفتند، تحت نظر شیخ محمدصادق خاتون آبادی شرکت کرد(ویکی پدیا). 

ایشان پس از 4 سال اقامت در اصفهان، به قم رفت که با حضور حاج شیخ عبدالکریم حائری رونقی تازه یافته بود؛ اما پس از چند ماه از قم به تهران رفت(همان).

 از سال 1308 شمسی تهران را برای اقامت انتخاب کرد و پس از چندی به درجه استادی دانشگاه نایل آمد. از سال 3133 به بعد برای تدریس در دانشکدة حقوق دعوت شد و سرانجام پس از چندین سال تدریس در دوره لیسانس و دکترای حقوق و الهیات به عنوان استاد ممتاز دانشگاه تهران معرفی شد(شبان، 1392).

 شهابی، از سال 1310 در تهران در مدرسه معقول و منقول، در مدرسه سپه سالار، به تدریس معقول پرداخت. 

در سال 1313 شمسی که قانون تاسیس دانشگاه از مجلس گذشت و تصویب شد که دانشمندان شاغل در دانشکده ها که دارای مقام شامخ علمی و ادبی و تحصیلات عالیه در علوم و فلسفه و ادب هستند، پس از پذیرش رساله شان در هیئت رسیدگی، به مقام استادی نایل شوند، وی نیز در یکی از مباحث فلسفه، رساله ای نوشت و با درجه ممتاز پذیرفته شد و از آن تاریخ ، استاد، با چند تن دیگر از مشاهیر دانشمندان و ادیبان، مانند مرحوم عصار، مرحوم بهمن یار و مرحوم بدیع الزمان فروزانفر از نخستین کسانی بودند که به درجه استادی دانشگاه نایل شدند(ویکی فقیه). او در سال 1320 به عضویت هیئت علمی دانشگاه تهران درآمد و در سال 1342 رئیس گروه فقه و حقوق شد. (ویکی پدیا)

. شهابی در دوران حضور در دانشگاه با پیشنهادهای کاری مختلفی مواجه شد و از جمله بارها وزارت آموزش و پرورش به وی پیشنهاد شد اما با بیان اینکه تنها کاری که از وی ساخته است، درس دادن و کتاب نوشتن است، از پذیرش این امور خودداری میکرد. او تنها با وساطت دکتر نصر و برادرش دکتر علی اکبر شهابی، عضویت افتخاری «انجمن فلسفه» را پذیرفت. البته مدتی هم بنا به خواهش وزیر دادگستری وقت، قاضی تجدیدنظر محاکم شرعی بود که به واسطه گرفتاری های زیاد علمی از آن استعفا کرد (دنیای اقتصاد، 1395).

 لذا شهابی، در شورای عالی فرهنگ عضویت داشت و چندی نیز حاکم تجدید نظر در محاکم شرع بود. همچنین وی استاد راهنمای رساله دکتری سید محمد بهشتی بوده است(همان). 

شهابی در طول دوران فعالیت خود به عنوان استاد شاگردان بسیاری پرورش داد که برخی آنان از سرآمدان دوران شدند. ناصر کاتوزیان، امام موسی صدر، نورعلی تابنده، دکتر علی شریعتمداری و علی اصغر فقیهی از جمله این افراد هستند. وی همچنین استاد راهنمای رساله دکتری آیت الله سیدمحمد بهشتی بوده است. شهابی دارای تالیفات و آثار متعدی نیز بود که مهم ترین آن ها مجموعه ی 3 جلدی تاریخ ادوار فقه است. تقریرات اصول، قواعد فقه، تعلیقات بر شرایع الاسلام، سیر و تحول اصول فقه، رساله بود و نمود، مقدمه بر روانشناسی شیخ الرئیس، فروغ ایمان، خردسنج و رهبر خرد از دیگر تالیفات وی است. شهابی دارای طبعی سرشار و احساسی قوی بود و با تخلص «استاد» به فارسی و عربی شعر میسرود. استاد همچنین در دهه بیست خورشیدی به مشق روزنامه نگاری پرداخته و 19شماره مجله ایمان را منتشر کرد. نشریه ای که نویسندگان مشهوری چون مهندس بازرگان در آن قلم میزدند.(دنیای اقتصاد، 1395)

 در سال 1358 جهت مداوای بیماری به فرانسه رفت و با فراغ خاطر آثار سودمندی را در آنجا پدید آورد. او سرانجام در روز شنبه چهارم مردادماه سال 1365 هجری شمسی دیده از جهان فرو بست(شبان، 1392). بعد از فوت، نوشته ای از وی پیدا شد که در آن انتقال جسد را حرام دانسته بود. از این رو، جسد وی به ایران منتقل نشد و در بخش مخصوص .مسلمانان گورستان تیه، در پاریس، به خاک سپرده شد